From Rodovid KA

[რედაქტირება] 1800 წ. 12.VI. – განჩინება ციციშვილების მამულის საქმეზე – 1448-869 – ქსძ-VI- № 97 - დედანი

1800 წ. 12.VI. გიორგი მეფის ბრძანებით სასამართლომ იოანე ბატონიშვილის, სარდალ–მოურავ გიორგის და მდივანბეგების შემადგენლობით განიხილა ციციშვილების ზაქარიას შვილების იოანეს და დავითის და ედიას შვილის დიმიტრის საქმე.

"ედიას შვილი დიმიტრი ამბობდა: საქართველოში მყოფთ დიდთა და მცირეთ იციან ერთბამად ქართველთაო, რომ პაპაჩემი ქალანთარი ოჯახში უფროსი და მთლად საციციანოს მამულისა დიდად მოჭირნახულე ძმა იყოო; და პაპის ჩემის ქალანთარის სიკუდილს უკანასკნელ, როდესაც მამა ჩემი დაობლდა, მაშინ ბებია თქვენმა დედოფალმა ანნახანუმ მამაჩემი ბუშად გამოაცხადა და მაშინდელ მოსამართლეთ უსამართლოს მბრძანებლობით ბუშობის განაჩენი დააწერინა, რომლითაც თავისის სამკვიდროს მამულიდამ მძლავრებისაგან უღონოთქმნილი მამაჩემი უწილოდ გაიყვანაო.¹

როდესაც რუსეთიდამ ჩემის ოჯახის წიგნები მომივიდა, რომელნიც ქალანთრის ძმობასა და სახლის უფროსობას აცხადებდენ და მისმა უმაღლესობამ მეფემ ირაკლიმ გასინჯა, ამ ოქმებით მაშინვე თქვენი განაჩენი დააყენა და სამართალში შემიყვანაო."

ამას გარდა დიმიტრიმ სასამართლოს წარმოუდგინა თეიმურაზ მეფის სიგელი, ანახანუმ დედოფლისა და ვახტანგ ბატონიშვილისაგან დამტკიცებული, რომელიც შაჰყულიხანისა და დიმიტრი ამილახვრიშვილისაგან გამოხსნილ დოესს ქალანთარს საშვილიშვილოდ უმტკიცებდა.

მიუხედავად იმისა, რომ ეს წიგნები თბილისის მოოხრებისას დაკარგულა, დარეჯან დედოფლის და სხვათა მოწმობითაც სასამართლომ დაადგინა, რომ მერალიბეგ (დიმიტრი) ქალანთარი მართლაც საციციანო მამულებზე დიდად მოჭირნახულე იყო და ბუშიც რომც ყოფილიყო, მაინც სრული წილი ეკუთვნოდა.

მაგრამ ზაქარიას შვილებმა სასამართლოში მოწმეები წამოაყენეს, რომლებიც თვით ედიას ბუშობას ამტკიცებდა.

მოხუცებულმა თომა მეღვინეთხუცისშვილმა სასამართლოს განუცხადა: "ქალანთარმა ედიას დედა კონია, თავისი ნარძლევი, თათრობაში ცოლად მოიყვანაო და მე რომ ლეკებში დავიკარგე, ქალანთარი მაშინ მონათლულიყო და კონია ჩემს დაკარგვას უწინვე მკუდარი იყოო."

თარხნიშვილს ათანასი წინამძღვარს მოეწერა: კათალიკოზს ვახლდი დიაკონად, როდესაც ქალანთარი მონათლა. ედიას დედა კონია ადრევე თათრობაში მოჰკდომოდაო.

თარხანს გიორგის მოეწერა: ქალანთარმა რომ თავისი ნარძლევი კონია ცოლად მიიყვანა, თათრობაშივე მოუკუდა და მერე მოინათლა და სხვა ცოლი შეირთოო.

წინამძღვარმა ტრიფილემ სამსაჯულოში იმოწმა: კათალიკოზმა ანტონიმ ქალანთარი რომ სვეტსცხოველში მონათლა, დიმიტრი დაარქვა, კონია – ედიას დედა ადრევე მოჰკდომოდა; და შემდგომად მონათვლისა უბძანა: დიმიტრი ქალანთარო, კონიას სულს ღმერთს შეავედრებდე, რომ შენთან უსჯულოდ ცხოვრობდაო.

დემეტრე ციციშვილის ჯალაბმა მონაზონმა იმოწმა: ედიას დედა კონია ჩემი მაზლის ზაზას სჯულიერის ქორწინებით მეუღლე იყოო, ზაზა ქალანთარის ბიძაშვილი იყოო, ქალანთარს თავისი ნარძლევი კონია თათრობაში ცოლად მიეყვანაო, როდესაც ციციაანთ რძლად მიმიყვანეს, კონია მკუდარი დამხვდაო და ქალანთარი მერე მოინათლაო.