| |
მასალები
From Rodovid KA
[რედაქტირება] აბაშიძე იოანე ზაალის ძე
აბაშიძე იოანე ზაალის ძე. ქეშიკჩიბაში ერეკლე II–სი. ერეკლე II–ის ცოლის ძმა. "მეფემან ირაკლი მეორემან აბაშიძისა ზაალის ასული ანა მოითხოვა რა ცოლად, მაშინ გარდმოიყვანა სიმამრიცა თავისი ზაალ და ცოლისძმანი თვისნივე ძენი ზაალისანი იოანე და სვიმონ და მიუბოძა კახეთს მამულნი და ყმანი ამოწყვეტილის ენდრონიკაშვილის ჯანოს შვილისანი" (დავით ციციშვილი, "შემოკლებითი მოთხრობა საქართუელოს თავადთა და აზნაურთა, ИВАН, A-560, გვ.29).
1769 წ. 9 მარტის საბუთით ერეკლე II–მ უბოძა ხეფინისხევი ზაალ აბაშიძეს და მის შვილებს – იოანეს და სვიმონს (Hd-2189).
[რედაქტირება] ამილახვარი ბეჟან
ამილახვარი ბეჟან. პოდპორუჩიკი, თეიმურაზ ამილახვრის ძმა. თეიმურაზ ამილახვარი პუპლიას მეგობარი იყო (გ. გოზალიშვილი, 1832 წ. შეთქმულება, გვ. 200, 202).
ბეჟანმა 1833 წ. ცოლად შეირთო მირმანოზ ერისთავის ქალი ქეთევანი (მანანა ორბელიანის და). – (H-958. ხელნაწერთა აღწერილობა H II. 325).
1834 წ. ეყოლა ვაჟი გივი. (H-958)
[რედაქტირება] ამილახვარი გივი ბარძიმის ძე
ამილახვარი გივი ბარძიმის ძე. ბარძიმ ამილახვრის ჩვენების მიხედვით გივი დაბადებულა 1811 წ. მას ცოლად ჰყავს ბიძინა რევაზის ძის ერისთავის ბიძაშვილი ტასია (გზლ 261).
1829 წ. 6 იანვარს ჭალაში დაიბადა გივის უფროსი ვაჟი ივანე (გენერალი შემდეგში).
[რედაქტირება] ანასტასია ბატონიშვილი
ანასტასია ბატონიშვილი (1763–1838). ერეკლე მეორის ასული. 1798 წ. გათხოვდა რევაზ ქსნის ერისთავზე, გიორგი ყულარაღასის შვილზე. ჰყავდა ოთხი ვაჟი: 1. შალვა რევაზის ძე ერისთავი, რომელიც შემდეგში ცოლად შეირთავს ეკატერინე ორბელიანს, 2. ბიძინა, 3. იასე (1811 წელს უკვე გარდაცვლილია), 4. გიორგი (ატამანი) და ერთი ქალი თამარი, (გათხოვილი შერმაზან (იგივე სიმონ) აფხაზზე).
ანასტასია 1814 წ. დაქვრივდა. 1817 წ. აღძრა საქმე მისთვის მიუცემელი მზითვის ნაცვლად ერთდროული ფულადი დახმარების აღმოჩენის შესახებ. 1818 წ. ალექსანდრე I–ის ბრძანებით მას მისცეს 4250 მანეთი. 1825 წ. მიემგზავრება პეტერბურგს, თან მიჰყავს უმცროსი ვაჟი გიორგი სასწავლებლად.
ანასტასია ცხოვრობს პეტერბურგში, აქედან ის 1837 წლის 19 იანვარს სწერს თავის დას თეკლეს: "ერთი თვეა რომ ავათა ვარ სიცხით, მჭვლით და პირიდამ ნახველის სისხლის დინებით. თქვენ რძალს მარიამს (მისი ძმის ვახტანგის (ალმასხანის) ქვრივი) ვერ მოვწერე ფიქრში თქვენ დასთან (ქეთევან ბატონიშვილთან) არ წამოსცდეს მეთქი. ნურავისთან ბრძანებთ ბარბარეს (ქეთევან ბატონიშვილის ქალი, თორნიკე ერისთავის ცოლი) მეტთანა. ჩემმა თამარმა (ანასტასიას ქალი, შერმაზან აფხაზის ქვრივი) არ შეიტყოს. დაწვრილებით შემდგომში მოგახსენებთ". (ხელნაწ. ინსტ. ფონდი Sd № 2196, ფ. S–1631).
S–1631–ში დაცულია მისი წერილები, მოწერილი პეტრებურგიდან დასთან (თეკლესთან).
გარდაიცვალა 1838 წ. დასაფლავებულია პეტერბურგის ალექსანდრეს ლავრის ეკლესიაში. საფლავს აქვს წარწერა: დაიბადა 3 ნოემბერს 1763 წ. გარდაიცვალა 17 მაისს 1838 წ.
[რედაქტირება] ბაგრატიონ–იმერეტინსკები
ბაგრატიონ–იმერეტინსკები. სახელმწიფო საბჭოს 1804 წ. 12 სექტემბრისა და მინისტრთა კომიტეტის 1812 წ. 26 მარტის დადგენილებით "ბატონიშვილები – ქართველ მეფეთა ვაჟიშვილები – თვით ინარჩუნებენ ბატონიშვილის (ცარევიჩის) ტიტულს, მათი შვილები კი უნდა იწოდებოდნენ თავად გრუზინსკებად. იმერეთის ბატონიშვილთა შვილები კი თავად იმერეტინსკებად".
მაგრამ ბატონიშვილების ზოგი შვილი მაინც უწოდებდა თავს ბატონიშვილს, ამიტომ მინისტრთა კომიტეტმა 1833 წ. 1 აპრილს ხელახლა დაადგინა, რომ "ბატონიშვილების შვილები არ იწოდებოდნენ იმ ტიტულით, რომელიც მათ არ ეკუთვნით".
ნიკოლოზ I-მა გამონაკლისი დაუშვა სოლომონ I-ის შვილიშვილებისათვის – ალექსანდრესა და დიმიტრისათვის და ნება დართო, რომ მათ ეტარებინათ გვარი ბაგრატიონი იმერეტინსკის მიმატებით.
კონსტანტინე დავითის ძის ჩამომავლობა კი იწოდებოდა თავად იმერეტინსკად, მათ ჰქონდათ ტიტული "უგანათლებულესი თავადისა" (Светлейший князъ Имеретинский). ეს შტო იმერეტინსკებისა შეწყდა 1900 წ. ალექსანდრე კონსტანტინეს ძე იმერეტინსკის (ვარშავის კომენდანტის) სიკვდილით.
სოლომონ I-ის ვაჟს ალექსანდრეს ჰყავდა უკანონო შვილი გიორგი ბუში (1765–1807), რომელიც სოლომონ I-მა იშვილა (აქტები, III, 129), (გიორგის ავტობიოგრაფია იხ. "მოამბე", 1900. № 5). გიორგის ცოლად ჰყავდა დარეჯან, როსტომ ერისთავის (ბერეჟეულელის) ასული. დარეჯანი შვილებით ალექსანდრე და დიმიტრით 1811 წ. რუსეთს გაასახლეს. დარეჯანი იწოდებოდა დედოფლად ("ცარევნა"). გარდაიცვალა 1816 წ. დასაფლავებულია პეტერბურგს.
მათი უფროსი ვაჟი ალექსანდრე (შემდეგში ბაგრატიონ–იმერეტინსკი) დაიბადა 1796 წ. 1811 წ. გაამწესეს ლეიბგვარდიის ულანთა პოლკში, გარდაიცვალა 1862 წ. კავალერიის გენერალ–ადიუტანტის ჩინით, უცოლშვილო. დასაფლავებულია ლაზარევის სასაფლაოზე.
ალექსანდრე გიორგის ძე ბაგრატიონ–იმერეტინსკიმ თავისი ქონება (82. 738 მან. კაპიტალი) ანდერძით ძმისწულებსა და სხვა ნათესავებს დაუტოვა; ქონების ნაწილიდან კი 1308 მან. დაუტოვა იერუსალიმის მაცხოვრის ტაძარს თავისიანების მოსახსენიებლად (სოლომონ I-ის, მისი ცოლის გულქანის, ვაჟის ალექსანდრეს, შვილიშვილის გიორგის და გიორგის შვილების). 300 მან. მოწამეთას – დავით და კონსტანტინეს – მონასტერს, 1750 მან. ქუთაისის ციხეში ვალებისათვის დაპატიმრებულთა გამოსასყიდად.
ალექსანდრეს უმცროსი ძმა დიმიტრი გიორგის ძე ბაგრატიონ–იმერეტინსკი დაიბადა 1799 წ. 1811 წ. მიაბარეს პაჟთა კორპუსში. იყო ლეიბგვარდიის გროდნოს ულანთა პოლკის უფროსი, ჰქონდა გენერალ–მაიორის ჩინი. 1842 წ. ცოლად შეირთო გრაფ ვალერიან სტროინოვსკის ქალი ოლგა, რომელსაც მზითვად მოჰყვა დიდი მამული ვოლინის გუბერნიაში. მისგან დიმიტრის 1843 წ. ეყოლა უფროსი ვაჟი ალექსანდრე, 1846 წ. სიკვდილის შემდეგ გაჩნდა დიმიტრი (ეს დიმიტრი ახალგაზრდობაში გარდაიცვალა უცოლო). თვით დიმიტრი გარდაიცვალა 1845 წ.
[რედაქტირება] ერისთავი ბიძინა რევაზის ძე
ერისთავი ბიძინა რევაზის ძე (1800–1876). რევაზ გიორგის ძე ერისთავის უფროსი ვაჟი. რევაზ ერისთავსა და მის ცოლს ანასტასია ბატონიშვილს ჰყავდა ოთხი ვაჟი 1. ბიძინა, 2. შალვა (გარდაიცვალა 1894 წ.), 3. იასე (1811 წელს უკვე გარდაცვალებული), 4. გიორგი (ატამანი) და ქალი თამარი (გათხოვილი შერმაზან – იგივე სიმონ აფხაზზე).
1826 წ. მონაწილეობდა გენ. დავიდოვის ლაშქრობაში, 1827 წ. პასკევიჩის ლაშქრობებში, რისთვისაც მიიღო პრაპორშჩიკობა.
1832 წ. შეთქმულების მონაწილეა. დაპატიმრებული იყო 8 თვის განმავლობაში. იმის გამო, "რომ მოინანია დანაშაული", გაათავისუფლეს და დაუნიშნეს პოლიციის მეთვალყურეობა.
ცოლად ჰყავდა თამარ იოსების ასული მელიქიშვილი (გარდაიცვალა 1687 წ. დასაფლავებულია იკორთაში), რომლისგანაც შეეძინა 8 შვილი.
ამათგან ცნობილია: 1. მარიამი, 1843 წ. მისთხოვდა ალექსანდრე დავითის ძე თარხანმოურავს (მასალები საქ. ეკ. ისტ. წ. III, № 325); 2. სოფიო (გაუთხოვარი) (1835–1886): 3. მიხეილი, გენერალ–ლეიტენანტი (1828–1894).
ბიძინა ერისთავი გარდაიცვალა 1876 წელს, დასაფლავებულია იკორთაში. აქვს ეპიტაფია, რომელშიაც ის მოიხსენიება შობითგან 76 წლისა (ი. მეგრელიძის პუბლიკაცია, საზ. მეც. განყ. მოამბე, 1963, № 3, გვ.180).
[რედაქტირება] მარიამ ბატონიშვილი
მარიამ ბატონიშვილი (1758–1828). ერეკლე მეორის და დარეჯან დედოფლის ქალი. ცოლად ჰყავდა ქალაქის მოურავ დავით ციციშვილს (დავით ციციშვილი გარდაიცვალა 1792 წ. ამათ ჰყავდათ შვილები:
1. ალექსანდრე (1801 წ. ცოცხალი აღარაა). 2. ევსტათი (დაიბადა 1773 წ. ცოლად ჰყავდა თალია//თალალა. ამისი შვილია დავით ციციშვილი, მეუღლე ქეთევან აბაშიძისა. დავითს ჰყავდა შვილები: ესტატე, იოანე, მარიამ). ესტატე შემდეგში ანტონ II-ის მოურავია. 3. ნიკოლოზ (დაიბადა 1779 წ. ცოლად ჰყავდა მოლარეთუხუცესის შიოშ ტუსიშვილის ქალი ეკატერინე. ამათ ეყოლათ შვილები: ალექსანდრე, გრიგოლ, ირაკლი, გიორგი). 4. იოანე (დაიბადა 1784 წ. 1835 წ. უკვე გარდაცვლილია. ცოლად ჰყავდა ელისაბედ ფავლენიშვილი. მათი შვილია ციციშვილი ლევან, რომელსაც ცოლად ჰყავს ხიდირბეგაშვილის ქალი). 5. დიმიტრი (დაიბადა 1790 წ. ცოლად ჰყავდა ავალიშვილის ქალი. უშვილონი იყვნენ). 6. ანასტასია (დაიბადა 1782 წ.). 7. ნატალია (დაიბადა 1786 წ.).
მარიამი გარდაიცვალა ხანგრძლივი ავადმყოფობის შემდეგ 1828 წლის 3 ნოემბერს გორის მაზრაში (საქართველოს ც. ა. ფონდი 16, საქმე 9834, ფ.3). იგი დასაფლავებულია თბილისის სიონში.
მარიამ ბატონიშვილის ლექსები დაცული იყო მაია თუმანიშვილთან, თამაზ ორბელიანის ასულთან.
[რედაქტირება] რიფსიმე ბატონიშვილი
რიფსიმე ბატონიშვილი (1780-1847). გიორგი XIII-ისა და მისი პირველი მეუღლის ქეთევან ანდრონიკაშვილის ქალი.
იყო მეუღლე დიმიტრი ჩოლოყაშვილისა. საქართველოს რუსეთთან შეერთების დროს ჰყავდა ერთი წლის ვაჟი ზაქარია. შემდეგ ეყოლა კიდევ ვაჟი - ალექსანდრე. 1804 წელს დაქვრივდა. (მისი მეუღლე დიმიტრი ჩოლოყაშვილი, ფშავ-ხევსურეთის პრისტავი მოკლეს თიანეთში 1804 წ. 23 მაისს. მის მკვლელობაში ბრალი ედებათ ქაიხოსრო ჩოლოყაშვილის გლეხებს (ფონდი 16, საქმე 189, ფ.10)). 1807 წლის დეკემბერში იხსენიება მოსკოვს გამგზავრებულთა სიაში.
1828 წელს მარტში თბილისშია. მასთან ცხოვრობს მისი მეორე ვაჟი გადამდგარი პოდპორუჩიკი ალ. ჩოლოყაევი.
გარდაიცვალა 1847 წლის 27 მაისს პეტერბურგში. დასაფლავებულია ალექსანდრე ნეველის ლავრის თევდორეს ეკლესიაში.
[რედაქტირება] ჩოლაყაშვილი გიორგი გივის ძე
ჩოლაყაშვილი გიორგი გივის ძე (1773–1806). ერეკლე II-ის სიძე. ცოლად ჰყავდა ერეკლესა და დარეჯან დედოფლის ასული ეკატერინე (1773–1818). ერეკლეს დროს იყო სახლთუხუცესი. საქართველოს რუსეთთან შეერთების დროს მიეცა პოლკოვნიკობა.
დარჩა სამი ძე და ერთი ასული: 1. ივანე, მაიორი (გარდაიცვალა 1860 წ. უშვილო); 2. დავითი (გარდაიცვალა 1820 წ.); 3. ლუარსაბი, გადამდგარი პორუჩიკი (გარდაიცვალა 1864 წ.). ამისი ქალი ეკატერინე, გათხოვილი ჭავჭავაძეზე, გარდაიცვალა 1867 წ. პიატიგორსკში (ქართული წიგნი. I, № 345). 4. ნინა
[რედაქტირება] ჩოლაყაშვილი ივანე ჯიმშერის ძე
ჩოლაყაშვილი ივანე ჯიმშერის ძე (17..–1812). მდივანბეგი. მდივანბეგად დაინიშნა 1798 წ. მაისში მდივანბეგ თეიმურაზის ადგილას (ფონდი 2/8, საქმე 49, ფ.263). საქართველოს რუსეთთან შეერთების შემდეგ იყო ფშავ–ხევსურეთის მოურავი და ატარებდა პოდპოლკოვნიკის ჩინს.
გარდაიცვალა 1812 წ. იანვარში. მისი გარდაცვალებიდან მე–7 თვეს დაებადა შვილი ანა. დარჩა ქვრივი მართა და 5 მცირეწლოვანი შვილი:
1. მიხეილ, დაიბადა 1802 წლის 16 ივნისს; 2. მარიამ, დაიბადა 1804 წ. 27 დეკემბერს (ეს [[პიროვნება:672772|მარიამი 14–15 წლისა ლექსებს წერს. "ჩოლოყოვის კნიაზ იოანე პოლკოვნიკის, ფშავისა და ხევსურეთის მოურავის ასულის მარიამისაგან ნაწერია და მისივეა... მაისი 20 დღესა, წელსა 1819" (A–1574ა); 3. ევგენია, დაიბადა 1808 წლის 1 აპრილს, 4. ეკატერინე–ნატალია, დაიბადა 1811 წ. 8 ივნისს; 5. ანა, დაიბადა მამის სიკვდილის შემდეგ, 1812 წლის აგვისტოში. მონათლა სტეფანე ტიხანოვსკიმ (საქ. ც.ა. ხელნაწ. № 213).
ივანეს ქვრივი მართა ჩოლაყაევი 1813 წელს ითხოვს პენსიის დანიშვნას მისი და მისი 5 მცირეწლოვანი შვილის შესანახად (ფონდი 2/8, საქმე 302, 283).
[რედაქტირება] ჩოლაყაშვილი იოსებ დურმიშხანის ძე
ჩოლაყაშვილი იოსებ დურმიშხანის ძე. "კოლეჟსკი ასესორი". თუშთმოურავის დურმიშხანის შვილი. ბაგრატ ბატონიშვილის ცოლის – ეკატერინეს ძმა.
კახეთის 1812 წ. აჯანყების მონაწილე. გადასახლებულ იქნა ტობოლსკს. 1818 წ. მანიფესტით გაათავისუფლეს. განთავისუფლების შემდეგ მას სიმონ ჯანდიერთან ერთად ჯერ უნდოდა ტობოლსკიდან პირდაპირ საქართველოში წამოსვლა, შემდეგ კი გადაწყვიტა წასულიყო ჯერ მოსკოვს, იქიდან კი პეტერბურგს. ჯანდიერთან ერთად ის მხოლოდ ყაზანამდე იმგზავრებდა – ატყობინებს ერმოლოვს ტობოლსკის სამოქალაქო გუბერნატორი 1818 წ. 16 ნოემბერს (ფონდი 2/8, საქმე 486, ფ.53). ტობოლსკიდან წამოსულ იოსებს პეტერბურგში უნდა შევლა ალბათ დასთან და სიძესთან.
[რედაქტირება] ჩოლაყაშვილი ქაიხოსრო გრიგოლის ძე
ჩოლაყაშვილი ქაიხოსრო გრიგოლის ძე (17..–1805). სახლთუხუცეს გრიგოლ ჩოლაყაშვილისა და ქიზიყის მოურავ აბელის ასულის მარიამის მეორე ვაჟი. ახმეტის ჯვარპატიოსნის ეკლესიის დასავლეთი კარის თავზე მოთავსებულ 1756 წლის წარწერაში იხსენიებიან გრიგოლ და მისი სამი ძე: გივი, ქაიხოსრო, აბელ. (თ. ბარნაველი, კახეთის ისტორიული ძეგლების წარწერები, 1961, გვ.35, № 46). ქაიხოსრო დაიბადებოდა დაახლოებით 1750 წელს.
ერეკლე II-ის დროს კახეთის სახლთუხუცესია.
1804 წ. 29 იანვარს ქაიხოსრომ მიიღო კოლეჟსკი სოვეტნიკობა (აქტები, II, 315).
ქაიხოსრო გამოყვანილია "კალმასობაში" (გვ.246–247). მას ჰყავდა ხუთი შვილი:
1. გრიგოლ, გარდაიცვალა 1831 წელს¹; 2. აბელ; 3. ქრისტეფორე, ჯერ შუამთის ბერი, მერე არქიმანდრიტი; 4. ატატო–ანასტასია, სარდალ იოანე ორბელიანის მეუღლე; 5. ანა, ცოლი ჯერ ისაია ახვერდოვისა, მერე გენერალ დიმიტრი ზაალის ძე ორბელიანისა.
¹გრიგოლ ჩოლაყაშვილი, კაპიტანი, გარდაიცვალა თბილისს 1831 წ. აპრილში (გზლ.246), წაასვენეს ახმეტაში; მის დასაფლავებაზე შეხვდა ფილადელფოს კიკნაძე გიორგი დავითის ძე ერისთავს და ფარული საზოგადოების არსებობა გაუმჟღავნა.
[რედაქტირება] ციციშვილი გიორგი ვახტანგის ძე
ციციშვილი გიორგი ვახტანგის ძე (17..–1806). სარდალი. მეტსახელად ხათა გოგია. გიორგი XIII-ის სიმამრი. მისი ქალი მარიამი მეფე გიორგის მეორე მეუღლე იყო.
გიორგი ციციშვილს ცოლად ჰყავდა ელენე გიორგის ასული გურამიშვილი (გარდაიცვალა 1817 წ. დასაფლავებულია რუისის ეკლესიაში). მათ ჰყავდათ შვილები:
1 მარიამ დედოფალი. 2. ედიშერ (ედიშერის მეუღლეა გუქა გიორგის ას. ავალიშვილი. ამათი შვილები: გიორგი, კირილე). 3. თემურ–თეიმურაზ (თეიმურაზის მეუღლეა ქეთევან დავითის ასული ორბელიანი. ამათი შვილები: ნიკოლოზ, დიმიტრი, ანასტასია).
[რედაქტირება] ციციშვილი გიორგი უთრუთის ძე
ციციშვილი გიორგი უთრუთის ძე. კახეთის 1812 წ. აჯანყების მონაწილე. გადაასახლეს ვორონეჟს 1813 წ. თებერვალში. ვორონეჟში ჩასვლამდე გ. ციციშვილი გზაში გარდაიცვალა (ფონდი 2/3, საქმე 272, ფ.53).
გიორგის მამა უთრუთი რტიშჩევს სთხოვს – ნუ ამიწერენ ჩემს კუთვნილ მამულს შვილის დანაშაულისათვისო. რტიშჩევი აღმასრულებელ კომისიას უბრძანებს – გამოიძიეთ და თუ მამული გაუყოფელია, კანონისამებრ დააკმაყოფილეთ უთრუთიო (იქვე, გვ.179).
[რედაქტირება] ციციშვილი დავით ესტატეს ძე
ციციშვილი დავით ესტატეს ძე. შვილიშვილი ერეკლე II-ის ასულის მარიამისა და დავით ციციშვილისა.
დავითის მეუღლე იყო ქეთევან აბაშიძე, ამათ ჰყავდათ სამი შვილი: ესტატე, იოანე, მარიამი.
